روغن موتور از مهمترین عوامل لازم برای کارکرد درست موتور خودرو است؛ بنابراین انتخاب روغن موتور مناسب و با کیفیت از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود. اگر روغن موتوری که انتخاب می‌کنید برای موتور مناسب نباشد یا کیفیت پایینی داشته باشد، آسیب‌های جدی به موتور خودرو وارد خواهد کرد و هزینه‌های سنگینی را متحمل خواهید شد.
روغن موتور چیست؟
به‌طور خلاصه، روغن موتور به اجزای فلزی و متحرک موتور خودرو کمک می‌کند تا عملکردی بهینه داشته باشند و اصطکاک بین آنها را کاهش می‌دهد؛ به این ترتیب موتور خودرو از ساییدگی و آسیب‌های ناشی از گرما و اصطکاک محفوظ خواهد ماند. حال سوال اصلی این است که روغن موتور مناسب کدام است؟
برای خرید روغن موتور ادینول کلیک کنید.
طبقه بندی روغن های موتور بر اساس درجه بندی SAE
این درجه بندی صرفاً بر مبنای گرانروی است. انجمن مهندسان خودرو SAE به دلیل اهمیت گرانروی، اساس طبقه بندی روغن های موتور را بر این ویژگی بنا نهاده است، به طوری که در این سیستم دو گروه ازدرجه گرانروی مورد تعریف قرار می گیرند. یک گروه دارای حرف (Winter)W و دیگری گروهی که بدون حرف W است. هرقدر عدد SAE بزرگ تر باشد، گرانروی روغن مربوطه هم بیشتر است. حرف W همراه عدد SAE معرف روغن هایی است که در محیط های سرد به کار می روند و گرانروی این روغن ها در گرما اهمیت ندارد.
روغن هایی که حرف W در جلو آنها قید نشده است در محیط های گرم به کار می روند و گرانروی آنها در سرما اهمیت نخواهد داشت. مبنای دما برای محیط سرد °18- سانتی گراد و برای محیط گرم °100 سانتی گراد تعیین شده است. روغن های قید شده در جدول،
شاخص API
شاخصAPI یا American Petroleum Institute به معنای موسسه نفت آمریکا است.
این شاخص که یک استاندارد آمریکایی است برای نشان دادن درجه کیفیت روغن موتور است که به صورت API SX برای خودروهای بنزینی و API CX برای خودروهای دیزلی نمایش داده می‌شود. حرف X برای موتورهای بنزینی به صورت متغیر از حروف لاتین A تا N است و حرف X برای موتور های دیزلی به صورت متغیر از حروف لاتین A تا J استفاده شده است که هر چه این درجه به سمت حروف آخر لاتین برود روغن از کیفیت بالاتری برخوردار است.
لیست کامل استاندارد های API برای خودرو های بنزینی
با پیشرفت روز افزون مهندسی و فناوری موتور خودرو، سطح کیفیت و مواد افزودنی روغن موتور ها نیز دستخوش تغییرات فراوانی گردیده است. به طوری که استاندارد API برای طبقه بندی سطح کیفی روغن موتور کد بندی خاصی ایجاد نموده است. کدبندی API به صورت دو حرفی می باشد که حرف اول بیانگر نوع روغن موتور برای موتورهای بنزینی و دیزلی است. روغن موتورهای خودروهای بنزینی در استاندارد API با علامت S که حرف اول کلمه Service ( اتوسرویس ها و تعویض روغن ها، گاراژها) است، آغاز می گردد. همچنین اگر استاندارد API با حرف C، مخفف Commercial (وسیله نقلیه تجاری، کشاورزی) شروع شود، به این معنا می باشد که روغن موتور برای خودروهای دیزلی طراحی و ساخته شده است. در سال 2017 استاندارد API از حرف F که مخفف Fuel-Efficient (مصرف بهینه سوخت) است، برای طبقه بندی نسل جدید روغن موتورهای دیزلی استفاده نمود.
استاندارد ACEA
این استاندارد مخفف انجمن خودروسازان اروپا (European Automobile Manufacturers Association) است و قوانینی را برای درجه کیفیت روغن موتور در نظر می‌گیرد. اگر روغن موتور دارای این استاندارد باشد باید روی بطری نماد ACEA و در کنار آن حروف انگلیسی A تا E و اعداد ۱ تا ۸ را ببینید. حرف A برای خودروهای بنزینی، B برای خودروهای دیزلی سبک، C برای خودروهای بنزینی و دیزلی سازگار با مبدل کاتالیست و E برای خودروهای دیزلی سنگین است. بر اساس نوع خودرویی که دارید، از استانداردهای مخصوص خودروی خودتان برای روغن موتور استفاده کنید.
معرفی سطح کیفیت ILSAC
(International Lubricant Standardization and Approval) ILSAC به معنای سازمان بین المللی استاندارد و تایید (کیفیت) روانکارهاست. این سازمان از سال 1994 در زمره مؤسسات بررسی، تعریف و تأیید سطوح کیفیت روغنهای بنزینی قرار گرفته است و بیشتر سازندگان خودروها در کتابچه های جدید راهنمای خودرو، آن را ذکر مینمایند و برچسب تأیید کیفیت API را بر حسب تعاریف ILSAC نیز بر روی بسته بندیهای روغنهای موتور برای انتخاب روغن مشخص مینمایند.
آیا خودرو من نیاز به روغن موتور سطح کیفی API SP دارد؟
در صورتی که در دفترچه راهنمای خودرو استفاده از روغن موتورهای با سطح کیفی API SP توصیه گردد می بایست از این سطح کیفی استفاده گردد. لازم به ذکر است این سطح کیفی موجب کاهش مصرف سوخت و تولید گازهای گلخانه ای می گردد.
تعیین سطح کیفی مناسب روغن موتور خودرو
با مراجعه به دفترچه راهنمای خودروی خود میتوانید سطح کیفی روغن موتور مناسب خودروی خودتان را تعیین نمایید.
همواره روغن موتور با سطح کیفی بالاتر، خواص و عملکرد سطوح کیفی پایین‌تر را دارا است، یعنی در صورتی که در دفترچه خودرو برای روغن موتور سطح کیفی پایین‌تر توصیه شود، می‌توان از روغن موتورهای با سطح کیفی بالاتر استفاده کرد. ولی استفاده از روغن موتور با سطح کیفی پایین‌تر از سطح کیفی پیشنهاد شده در دفترچه راهنمای خودرو ممکن نیست، زیرا می‌تواند موجب صدمات و آسیب‌های متعدد به موتور خودرو شود.
روغن موتور خودروهای هیبریدی
روغن موتورهای خودروهای هیبریدی با خودروهای معمولی متفاوت است لذا حتما سعی کنید برای انتخاب روغن موتور مناسب از دفترچه راهنما یا اگر خودرو ساز نمایندگی رسمی در در ایران نداشت با ارسال ایمیل از روغن موتور مناسب خودرو خود باخبر شوید اما طبق مطالعات نمی‌توان از روغنهای های با گرید 20W40 یا 10W40 استفاده کرد به این دلیل که خودروهای هیبریدی معمولا بار بسیار کمی بر روی موتور است و در برخی اوقات موتور بنزینی خاموش می‌شود (در برخی از سیستم های هیبریدی موتور بنزینی فقط نقش شارژ کننده باطری را بر عهده دارد) لذا این نوع پیشرانه ها بیشتر در دمای های پایین کار می‌کنند بنابراین روغن موتور مناسب این نوع پیشرانه ها با گرانروی پایین است مخصوصا در کشور ها و مناطق سردسیر اما طبق مطالعه ها دو نوع گرید برای خودروهای هیبریدی توضیه شده است 0W30 و 5W30 که گرانروی اولی برای مناطق بسیار سرد مناسب است.
گرانروی یا ویسکوزیته روغن موتور
عامل مهم دیگر، انتخاب روغن موتور با توجه به شرایط آب و هوایی محل زندگی شماست. این موضوع به نوع ویسکوزیته روغن موتور برمی‌گردد. ویسکوزیته یا گرانروی به میزان رقیق بودن یا غلیظ بودن روغن موتور گفته می‌شود. معمولا روغن موتور در هوای سرد سفت می‌شود و به همین دلیل در صبح‌های زمستانی به سختی میتوانید موتور خودرو را روشن کنید پس لازم است که روغن موتور را طوری انتخاب کنید که درجه ویسکوزیته آن به صورتی باشد که در روزهای سرد زمستانی سفت نشود و بتواند موتور خودرو را روشن کند.
درجه ویسکوزیته با توجه به استاندارد SAE تعیین می‌شود که بر این اساس دو نوع روغن موتور داریم، روغن موتور سینگل گرید و روغن موتور مولتی گرید.
سینگل گرید
روغن موتور سینگل گرید برای یک نوع آب و هوا (سرد یا گرم) آزمایش شده است. اگر این روغن موتور را بخرید باید در فصول گرم از یک نوع روغن و در فصول سرد از نوع روغن دیگری استفاده کنید. روی بطری روغن موتور سینگل گرید فقط یک عدد می‌بینید که در کنار SAE نوشته شده است که مقادیر ۰ الی ۲۵ مناسب فصول سرد است و مقادیر ۳۰ تا ۶۰ برای فصول گرم مناسب خواهند بود.
مولتی گرید
امروزه با وجود روغنهای مولتی گرید که برای چهارفصل مناسب هستند، دیگر کسی به سراغ روغنهای سینگل گرید نمی‌رود. مشخصه روغن موتورهای مولتی گرید این است که در آنها از دو عدد و حرف W (حرف اول کلمه زمستان به انگلیسی) استفاده شده است. هرچه عدد کنار W کوچک‌تر باشد، عملکرد روغن در استارت اول یا در هوای سرد بهتر است. اگر هم در شهرهای گرمسیر مانند اهواز زندگی کنید، این عدد می‌تواند بالاتر باشد. برای مثال از بین دو ویسکوزیته ۱۰W-40 و ۲۰W-50 اولی برای هوای سرد و دومی برای هوای گرم بهتر است.
عدد دوم تضمین می‌کند که روغن موتور در دمای ۱۰۰ سانتی‌گراد موتور، از این عدد نوشته شده رقیق‌تر نخواهد شد. به طور کلی دو عدد روغن موتور بهتر است فاصله زیادی نداشته باشند چرا که فاصله این اعداد نشان دهنده این مورد است که در آن از مواد پلیمری و افزودنی‌های بیشتری استفاده شده است.
منبع: